बारा राशी आणि नक्षत्रे

बारा राशी आणि नक्षत्रे

नाक्षत्रेय पद्धत हि नक्षत्रांवर आधारित/अवलंबून आहे. नक्षत्र ही ग्रहांची संपत्ती आहे. ९ ग्रहांना प्रत्येकी ३ अशी नक्षत्रे दिले आहेत, म्हणजे एकूण २७ (९*३) नक्षत्रे आहेत.

 ग्रहांना प्लॅनेट्स किंवा भटके असे संबोधले आहे, म्हणजे ते स्थिर नाहीत ते भटकत असतात तर नक्षत्र हे स्थिर आहेत.
नक्षत्र म्हणजे "न क्षरती इती नक्षत्र:"

प्रत्येक नक्षत्राची व्याप्ती ही  १३ अंश २० कला (८०० कला) इतकी आहे.

१२ राशी आणि त्यातील नक्षत्रे व त्यांची चरणे पुढीलप्रमाणे:

राशी               नक्षत्रे

मेष                 अश्विनी (४ चरण), भरणी (४ चरण), कृतिका (१ चरण)

वृषभ               कृतिका (३ चरण), रोहिणी (४ चरण), मृग (२ चरण)

मिथून              मृग (२ चरण), आद्रा (४ चरण), पुनर्वसू (३ चरण)

कर्क                पुनर्वसू (१ चरण), पुष्य (४ चरण), आश्लेषा (४ चरण)

सिंह                 मघा (४ चरण), पूर्वाफाल्गुनी (४ चरण),  उत्तराफाल्गुनी (१ चरण)

कन्या               उत्तराफाल्गुनी (३ चरण), हस्त (४ चरण), चित्रा (२ चरण)

तूळ                  चित्रा (२ चरण), स्वाती ( ४ चरण), विशाखा (३ चरण)

वृश्चिक              विशाखा (१ चरण),  अनुराधा ( ४ चरण), जेष्ठा (४ चरण)

धनू                   मूळ (४ चरण), पूर्वाषाढा (४ चरण), उत्तराषाढा (१ चरण)

मकर                उत्तराषाढा (३ चरण), श्रवण (४ चरण),  धनिष्ठा (२ चरण)

कुंभ                  धनिष्ठा (२ चरण), शततारका (४ चरण), पूर्वाभाद्रपदा (३ चरण)

मीन                  पूर्वाभाद्रपदा (१ चरण), उत्तराभाद्रपदा (४ चरण), रेवती (४ चरण)


प्रत्येक राशीत सव्वादोन नक्षत्रांचा समावेश असतो. प्रत्येक नक्षत्राचे एकूण ४ चरण असतात (प्रत्येक चरण ३ अंश २० कलेचे असते). म्हणजेच एका राशीत तीन नक्षत्रांची मिळून ९ चरणे होतात.

राशी व त्यामध्ये येणारी नक्षत्रे कधीही बदलत नाहीत. उदा: मेष राशीत अश्विनी, भरणी नक्षत्र येईल. ते ईतर राशीत येणार नाही. कृतिका नक्षत्राचे १ चरण मेष राशीत तर उरलेली ३ चरणे वृषभ राशीत येतील.



Thanks,

Kiraan B Jadhav